Kun je vrij krijgen op Eid als ambtenaar, werknemer in de private sector of leerling in het openbaar onderwijs? Wat zijn je rechten?

Wat zegt de wet?

1/ Je bent ambtenaar:

Als je ambtenaar bent of een vergelijkbare functie hebt, herinnert de Circulaire n°MFPF1202144C van 10 februari 2012 betreffende het verlof dat kan worden toegekend ter gelegenheid van de belangrijkste religieuze feesten van verschillende geloofsovertuigingen eraan dat ‘leidinggevenden werknemers die willen deelnemen aan ceremonies ter gelegenheid van de belangrijkste feesten van hun geloof, het nodige verlof kunnen toekennen‘.

De Raad van State heeft bepaald dat ‘het bij wet instellen van wettelijke feestdagen op zich geen belemmering vormt voor het toekennen van verlof aan ambtenaren om deel te nemen aan andere religieuze feesten van hun geloof, onder voorbehoud van de noodzaak van het normaal functioneren van de dienst‘ (Raad van State, 12 februari 1997, Melle Henny, n°125893).

Het verzoek om verlof voor een religieus feest moet door de betrokken werknemer via zijn leidinggevende worden ingediend bij de personeelsafdeling.

Zo kunnen leidinggevenden hun werknemers toestemming geven om deel te nemen aan een religieus feest, voor zover deze afwezigheid verenigbaar is met het normale functioneren van de dienst zonder het beginsel van secularisme aan te tasten.

De bijlage bij circulaire n° MFPF1202144C van 10 februari 2012 van het ministerie van Ambtenarenzaken stelt: ‘ aangezien de data van deze feesten op een dag na vaststaan, kan het verlof op verzoek van de werknemer met een dag vervroegd of verlaat worden. Deze feesten beginnen de avond ervoor ‘.

Wat is de regeling voor deze vrije dag? Er moet onderscheid worden gemaakt tussen verlof (openbare dienst) en het opnemen van vakantiedagen.

• Met verlof kan de aanvrager afwezig zijn zonder dat dit van zijn jaarlijkse quotum wordt afgetrokken. Het gaat om extra vakantiedagen (zoals bijvoorbeeld bij een huwelijk).
• Het opnemen van vakantiedagen wordt afgetrokken van je vakantie- of ADV-quotum.

Hoewel afwezigheid op het werk normaal gesproken zou leiden tot een inhouding op het salaris vanwege het principe van geleverde diensten, vallen afwezigheden om religieuze redenen, omdat ze wettelijk zijn voorzien, niet onder deze regel, waardoor de ambtenaar afwezig kan zijn zonder loonverlies te lijden.

Voor docenten die ambtenaar zijn, geldt de onderstaande regeling:

• Ze mogen afwezig zijn van hun werk
• Ze lijden geen loonverlies
• De afwezigheid wordt niet afgetrokken van hun vakantiedagen
• Ze hoeven de lessen die ze niet hebben gegeven niet in te halen, omdat betaald verlof wettelijk gelijkstaat aan effectieve werktijd.

Op voorwaarde dat ze dit betaalde verlof om religieuze redenen hebben aangevraagd bij hun leidinggevende en het is toegekend

2/ Je bent werknemer

Als je werknemer bent in een bedrijf, is het privaatrecht van toepassing.

Het arbeidsrecht garandeert godsdienstvrijheid voor werknemers, maar staat de werkgever toe om er bepaalde beperkingen aan op te leggen.

Let op, geen enkele werkgever mag absolute en algemene beperkingen opleggen aan de godsdienstvrijheid.

Artikel L.1121-1 van het Arbeidswetboek stelt dat het verboden is om ‘beperkingen op te leggen aan de rechten van personen en aan individuele en collectieve vrijheden die niet gerechtvaardigd zijn door de aard van de uit te voeren taak en niet in verhouding staan tot het nagestreefde doel‘.

Een werknemer heeft dus het recht om een vrije dag aan te vragen voor een religieus feest, op voorwaarde dat deze afwezigheid de organisatie van het bedrijf niet belemmert. Het is aan het bedrijf om aan te tonen dat de aanwezigheid van de werknemer noodzakelijk is om een weigering te rechtvaardigen.

3/ Je bent een leerling:

Als het gaat om leerlingen van openbare scholen, middelbare scholen en lycea, stelt Circulaire N°2004-084 van 18-5-2004 JO van 22-5-2004 dat: ‘Afwezigheidstoestemming moet kunnen worden verleend aan leerlingen voor grote religieuze feesten die niet samenvallen met een vrije dag en waarvan de data elk jaar worden herinnerd in een instructie gepubliceerd in de B.O‘.

Zo kunnen leerlingen individueel toestemming krijgen voor afwezigheid die nodig is om een religieus feest te vieren, in het geval dat deze afwezigheid verenigbaar is met het vervullen van de taken die inherent zijn aan hun studie en met het respecteren van de openbare orde in de instelling (CE, 14 april 1995, n° 157653).

Daarom wordt aanbevolen om de school te informeren over de afwezigheid van de leerling door middel van een briefje in het contactschrift.

Wat te doen als ze weigeren dat je afwezig bent op de dag van Eid?

• Als je baas weigert dat je afwezig bent op de dag van Eid, moet je hem vragen naar de redenen voor zo’n weigering, want die moet gerechtvaardigd zijn door overwegingen die te maken hebben met het goed functioneren van het bedrijf.
• Je kunt hem vervolgens herinneren aan het wettelijke kader dat je toestaat om zo’n verzoek te doen.
• Als je ten slotte vindt dat deze weigering absoluut niet gerechtvaardigd is, aarzel dan niet om contact op te nemen met Equitas, die je de nodige juridische hulp zal bieden.

TOEPASSELIJKE REFERENTIES

Circulaire n°MFPF1202144C van 10 februari 2012 betreffende afwezigheidstoestemming die kan worden verleend ter gelegenheid van de belangrijkste religieuze feesten; Circulaire n° MFPF1202144C van 10 februari 2012 van het ministerie van Ambtenarenzaken; Circulaire N°2004-084 van 18-5-2004 JO van 22-5-2004; artikel L.1121-1 van het Arbeidswetboek.

CE, 14 april 1995, n° 157653; Raad van State, 12 februari 1997, Melle Henny, n°125893