Rachid is een IT-engineer bij een groot bedrijf. Hij bidt meestal in z’n kantoor tijdens z’n lunchpauze. Vandaag wordt hij betrapt door een collega die gaat klagen bij z’n baas. Rachid vraagt zich af wat de gevolgen kunnen zijn en of hij ontslagen kan worden.

Wat zegt de wet?

Tijdens werktijd moet een werknemer de taken uitvoeren waarvoor hij is aangenomen. Een werkgever kan dus weigeren dat een werknemer bidt tijdens werktijd.
Het Hof van Beroep van Parijs heeft goedgekeurd dat een werknemer verweten kan worden te bidden tijdens werktijd (Hof van Beroep Parijs, 17 juni 2014, nr. S 10/01020; Hof van Beroep Parijs 11 okt. 2017, nr. 16/01757).

Maar hoe zit het tijdens de pauze van de werknemer?

Artikel 3121-16 van het Arbeidswetboek bepaalt: “Zodra de dagelijkse werktijd zes uur bereikt, heeft de werknemer recht op een pauze van minimaal twintig aaneengesloten minuten”.
Tijdens z’n pauze kan de werknemer in principe persoonlijke dingen doen.
Een werknemer mag dus bidden tijdens z’n pauze, zolang het de anderen niet stoort in hun werk. De religieuze praktijk van de werknemer binnen het bedrijf moet namelijk verenigbaar zijn met z’n werktijden, respect voor de werkplek en de taken die hem zijn toevertrouwd (Hof van Beroep Douai, 31 mei 2016, nr. 14/03708).

Wat zijn de rechten en plichten van de werkgever?

De werkgever heeft de bevoegdheid om regels op te stellen binnen het bedrijf en disciplinaire maatregelen te nemen tegen zijn werknemers. Artikelen L. 1121-1 en 1321-3 van het Arbeidswetboek vereisen echter dat alle beperkingen van individuele of collectieve vrijheden objectief zijn, gerechtvaardigd door de aard van de uit te voeren taak en in verhouding staan tot het nagestreefde doel.

• De werkgever kan werktijden aanpassen aan de beperkingen van zijn werknemers, maar is hiertoe niet verplicht. De organisatie van de werktijd valt namelijk onder de bestuurlijke bevoegdheid van de werkgever.
• Een werkgever is vrij om een gebedsruimte in het bedrijf beschikbaar te stellen of te weigeren als een of meer werknemers hierom vragen.

Als de baas het bidden beperkt, kan ie dat niet voor één bepaald geloof doen. Zo’n beperking moet voor alle overtuigingen gelden, anders is het discriminatie.

De werknemer mag niet gediscrimineerd worden vanwege z’n religieuze overtuigingen. Artikelen 225-1 en 225-2 van het Wetboek van Strafrecht definiëren en bestraffen discriminerende praktijken als “elk onderscheid tussen natuurlijke personen op grond van (…) hun werkelijke of vermeende behoren of niet-behoren tot een bepaalde etniciteit, natie, vermeend ras of godsdienst“.

Art. L. 1132-1 van het Arbeidswetboek: “Niemand mag worden uitgesloten van een wervingsprocedure of de toegang tot een stage of opleidingsperiode in een bedrijf, geen werknemer mag worden gestraft, ontslagen of onderworpen aan een discriminerende maatregel, direct of indirect, zoals gedefinieerd in artikel 1 van wet nr. 2008-496 van 27 mei 2008 houdende diverse bepalingen ter aanpassing aan het communautair recht op het gebied van de bestrijding van discriminatie, met name wat betreft beloning in de zin van artikel L. 3221-3, winstdelingsregelingen of aandelendistributie, opleiding, herplaatsing, toewijzing, kwalificatie, classificatie, loopbaanontwikkeling, overplaatsing of contractverlenging vanwege (…) z’n religieuze overtuigingen, uiterlijk, achternaam, woonplaats of vanwege z’n gezondheidstoestand of handicap.”

Wat moet ik doen?

• Als je geen kantoor hebt, moet je eerst toestemming vragen aan je baas om een plekje op het werk te krijgen om te bidden.
• Het simpelweg vragen om te mogen bidden kan geen ernstige fout vormen, namelijk de intentie om het bedrijf te schaden.
• Als je opgeroepen wordt voor een gesprek dat tot ontslag kan leiden, moet je je voorbereiden en er met iemand naartoe gaan.
• Als je ontslagen wordt op deze basis, moet dat aangevochten worden. De termijn voor het aanhangig maken bij de Arbeidsrechtbank is 12 maanden vanaf de kennisgeving van de beëindiging van het arbeidscontract en de werknemer heeft 15 dagen om z’n werkgever om de redenen voor het ontslag te vragen.
• Artikel 1134-5 van het Arbeidswetboek bepaalt dat de vordering tot vergoeding van schade als gevolg van discriminatie erkend in het Arbeidswetboek verjaart na 5 jaar vanaf het moment dat de discriminatie aan het licht komt.
• Tot slot kun je contact opnemen met Equitas, die je de nodige hulp zal bieden bij je stappen.