Na een ongeluk of aanval, en meestal nadat je aangifte hebt gedaan, kun je als slachtoffer naar een Gerechtelijk-Medische Eenheid (GME) gaan. Je vraagt je misschien af wat de rol ervan is en die van de wetsdokter.

Wat is een Gerechtelijk-Medische Eenheid (GME)?

Een Gerechtelijk-Medische Eenheid (GME) is een plek waar medisch personeel samenwerkt met de gerechtelijke autoriteit door medische handelingen uit te voeren op gerechtelijk bevel, dat wil zeggen op verzoek van een gerechtelijk politieagent of de officier van justitie, na het doen van aangifte. Het is belangrijk om een afspraak bij de GME te vragen bij het doen van aangifte. Het is meestal gevestigd in een ziekenhuis.

In uitzonderlijke gevallen zijn er voor slachtoffers van huiselijk en seksueel geweld specifieke procedures, buiten een vordering om, opgezet om spoedeisende gerechtelijk-medische zorg te waarborgen.

De teams van de GME’s bestaan uit artsen, wetsdokters, verpleegkundigen, psychologen en psychiaters.

De GME speelt een rol bij het analyseren en behandelen van slachtoffers van aanvallen, om de fysieke en psychologische gevolgen van de geleden overtredingen vast te stellen, en met name de ATT, dat wil zeggen de tijd waarin het slachtoffer niet in staat is om dagelijkse levenshandelingen uit te voeren.

GME’s kunnen ook expertises uitvoeren voor slachtoffers van verkeersongelukken, arbeidsongevallen of voor asielzoekers.

Sommige GME’s voeren ook medische onderzoeken uit bij mensen in voorlopige hechtenis om te zien of hun gezondheidstoestand daarmee verenigbaar is.

De onderzoeken bestaan uit twee delen: het medische deel (fysieke, somatische, gynaecologische onderzoeken) en het psychologische deel uitgevoerd door een psychiater.

De professionals van een GME doen geen langetermijnopvolging. Ze verwijzen door naar externe partners voor behandeling.

In tegenstelling tot de Gerechtelijk-Medische Eenheid, ligt bij de Spoedeisende Gerechtelijk-Medische Eenheid de nadruk op het spoedeisende karakter. De consulten vinden met spoed plaats, zonder afspraak of voorafgaande planning.

Bijvoorbeeld na een seksuele aanranding moeten de zorg en het bewaren van bewijsmateriaal snel gebeuren, evenals het starten van bepaalde behandelingen.

Wat is de rol van de wetsdokter?

De arts van de GME is verantwoordelijk voor het uitvoeren van:

• Constateringen van slagen en verwondingen, seksuele aanrandingen of mishandeling. Verschillende soorten slachtoffers kunnen betrokken zijn: aanvallen op straat, huiselijk geweld, seksueel geweld, kindermishandeling of ouderenmishandeling, pesterijen, verkeersongelukken, aanslagen, enz.
• Medische onderzoeken van mensen in voorlopige hechtenis.
• Constateringen van de psychologische impact gerelateerd aan bijvoorbeeld een aanval

De wetsdokter treedt over het algemeen op na gewelddadige feiten met als doel verwondingen en letsels vast te stellen, te evalueren en mogelijke schade te bepalen.

Na het onderzoeken van het slachtoffer stelt de wetsdokter van de GME een beschrijvend certificaat op van de vastgestelde fysieke en psychologische gevolgen en bepaalt een totale arbeidsongeschiktheid (TAO) die zal dienen voor de kwalificatie van de feiten tijdens de strafrechtelijke procedure. Het medische rapport wordt vervolgens overhandigd aan de politie- of gendarmeriedienst die de vordering heeft opgesteld, om bij de aangifte te worden gevoegd.

Als een maand na de feiten de letsels zijn verergerd of nog steeds aanwezig zijn, of als je verschillende klachten hebt, vooral slaapproblemen, is het raadzaam om je huisarts hierover te informeren, die je zal doorverwijzen naar de wetsdokter van de GME zodat hij de ontwikkeling van je toestand kan vaststellen. Met dit certificaat kun je naar het politiebureau of de gendarmerie gaan zodat er een afspraak kan worden gemaakt bij de GME.

Het is niet aan de wetsdokter om partij te kiezen over de feiten, in de zin van opzettelijk of niet.
Volgens artikel R4127-105 van de Code de la santé publique:

« Niemand kan tegelijkertijd expertarts en behandelend arts van dezelfde patiënt zijn.
Een arts mag geen expertise-opdracht aanvaarden waarbij zijn eigen belangen, die van een van zijn patiënten, van een van zijn naasten, van een van zijn vrienden of van een groepering die gewoonlijk een beroep doet op zijn diensten, op het spel staan. »

De arts van de UMJ heeft dus in principe geen verzorgende taken, behalve in noodgevallen. Hij kan medicijnen voorschrijven tijdens een detentie, binnen de hem toegewezen tijd, of na seksuele aanrandingen.

Voor de persoon in hechtenis die ervoor kiest om een arts te zien, controleert de UMJ-arts of zijn situatie verenigbaar is met het regime waaraan hij is onderworpen, of hij specifieke allergieën heeft of dagelijkse medicatie nodig heeft waar hij niet zonder kan. Er wordt ook gevraagd of er geen politiegeweld is geweest en of de detentie goed verloopt.

De UMJ-arts kan ook worden aangewezen om een strafrechtelijk onderzoek uit te voeren. In dat geval moet hij zeer specifieke vragen beantwoorden die door de rechterlijke macht worden gesteld.

Deze fase vindt plaats na de kwalificatie van de feiten en vóór de berechting. Indien nodig kan de arts worden opgeroepen om naar de rechtbank te gaan om als deskundige op te treden tijdens het proces.