Hassan is net naar Luik verhuisd na vele jaren in Brussel te hebben gewoond. Hij is echter niet bekend met de regels voor ritueel slachten in Wallonië en heeft een aantal vragen.

Wat zegt de wet?

Rituele vereisten voor dierenoffers zijn een integraal onderdeel van religieuze vrijheid.

• Artikel 19 van de Belgische Grondwet :

” De vrijheid van godsdienst, de vrijheid van openbare eredienst en de vrijheid van meningsuiting in alle aangelegenheden zijn gewaarborgd, met uitzondering van de bestraffing van strafbare feiten gepleegd bij de uitoefening van deze vrijheden.alsmede de vrijheid van meningsuiting in alle aangelegenheden zijn gewaarborgd, met uitzondering van de bestraffing van strafbare feiten gepleegd bij de uitoefening van deze vrijheden.

• Artikel 9 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens (EVRM) :

” Iedereen heeft recht op vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst; dit recht omvat (…) de beoefening en inachtneming van riten. De vrijheid zijn godsdienst te belijden of overtuiging tot uiting te brengen kan aan geen andere beperkingen worden onderworpen dan die die bij de wet zijn voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de openbare veiligheid, voor de bescherming van de openbare orde, gezondheid of goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Tegelijkertijd is dierenwelzijn een doelstelling die op Europees en nationaal niveau wordt nagestreefd:

• Artikel 13 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) :

“(…). houden de Unie en de lidstaten ten volle rekening met hetgeen vereist is voor het welzijn van dieren als wezens met gevoel, onder eerbiediging van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen en gebruiken van de lidstaten met betrekking tot met name godsdienstige riten, culturele tradities en regionaal erfgoed..”

• Verordening (EG) nr. 1099/2009 van de Raad van 24 september 2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden vereist dat de lidstaten dieren bedwelmen om hun lijden tot een minimum te beperken.

In de Belgische wetgeving is de verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn sinds de zesde staatshervorming in 2014 geregionaliseerd.

• Région flamande :
  • Het Vlaams decreet van 7 juli 2017 tot wijziging van de wet van 14 augustus 1986 legt verplichte omkeerbare bedwelming op, ook bij ritueel slachten. Bedwelming mag niet leiden tot de onmiddellijke dood van het dier, om volgens de Vlaamse autoriteiten verenigbaar te blijven met religieuze riten.
• La Région Wallonne :
  • Decreet van 4 augustus 2018 tot invoering van de Waalse dierenwelzijnscode: vereist ook omkeerbare bedwelming voor alle soorten slacht, inclusief ritueel slachten.
• La Région Bruxelloise :
  • Een voorstel voor een soortgelijke verordening werd ingediend bij het Brussels Parlement, maar in juli 2022 verworpen met een tegenstem.

Het begrip evenredigheid

Er zijn verschillende beroepszaken aangespannen op zowel nationaal als Europees niveau:

• In 2021 verwierp het Belgische Grondwettelijk Hof twee beroepen tot nietigverklaring(nr. 117/2021 en nr. 118/2021), die waren ingesteld door de Belgische moslimexecutieve, door te oordelen dat de bedwelmingsverplichting de door de Grondwet gewaarborgde vrijheid van godsdienst niet schond.
• Op 13 februari 2024 heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een belangrijk arrest gewezen (Executief van de Moslims van België tegen België). Het Hof erkende dat de godsdienstvrijheid van de betrokkenen (moslims en joden) was geschonden door het verbod op onverdoofd slachten. Het Hof concludeerde echter dat deze beperking legitiem en evenredig was in het licht van de doelstelling om het welzijn van dieren te beschermen, dat in democratische samenlevingen als een gedeelde morele waarde wordt beschouwd.

Wat kan ik doen?

• Je kunt bij je gemeente informeren naar de huidige regelingen.
• Meld je situatie bij de juridische afdeling van de CCIE, die je bij elke stap zal bijstaan.

Bron :

• Artikelen 9 en 14 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens.
• Artikelen 10, 11 en 19 van de Belgische Grondwet.
• Artikel 13 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU)
• Verordening (EG) nr. 1099/2009 van de Raad van 24 september 2009 inzake de bescherming van dieren bij het doden
• Vlaams decreet van 7 juli 2017 tot wijziging van de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn van dieren
• Waals decreet van 4 augustus 2018 over de Waalse code voor dierenwelzijn
• Grondwettelijk Hof, 30 september 2021, nr. 117/2021 en 118/2021.
• CEDH, Affaire executief van de moslims van België tegen België 13 februari 2024.